Kiedy Kraków w 1795 roku znalazł się pod zaborem austriackim, wojska cesarsko-królewskie zajęły zamek na Wawelu, który zamieniono w koszary, a inne wawelskie budynki przystosowano do celów wojskowych. Gdy w 1905 roku, po latach starań, rozpoczął się proces opuszczania wzgórza wawelskiego przez żołnierzy, zaczęto dyskutować o renowacji i przebudowie Wawelu. W latach 1904-1907 Stanisław Wyspiański wraz z krakowskim architektem Władysławem Ekielskim opracowali pełen rozmachu projekt przebudowy wzgórza – swojej wizji nadali nazwę Akropolis. Całość wzorowana była na architekturze starożytnej z zachowaniem struktury i charakteru wawelskiego wzgórza i zamku królewskiego. Wyspiański chciał wykreować Wawel na wzór ateńskiego Akropolu. Projekt zakładał ulokowanie tu siedzib sejmu i senatu, Muzeum Narodowego, Akademii Umiejętności i Kurii Biskupiej, a także greckiego amfiteatru czy posągu bogini Nike. W planach była również odbudowa zburzonych przez Austriaków kościołów św. Michała i św. Jerzego. Projekt nigdy nie został zrealizowany.

Wawel był bardzo ważnym miejscem dla wyobraźni artystycznej Wyspiańskiego: w katedrze, wśród grobowców polskich królów, umieścił akcję jednego ze swoich ważniejszych dramatów Akropolis.