Opactwo oo. Benedyktynów w Tyńcu

ul. Benedyktyńska 37

Kiedyś Tyniec znajdował się o dzień drogi od Krakowa – dziś dojedziemy tam w niecałą godzinę autobusem albo piękną trasą rowerową. Urok i spokój tego miejsca przyciąga rzesze turystów i pielgrzymów. A mnisi w ciszy i modlitewnym skupieniu realizują benedyktyńską dewizę ora et labora…

Położony na wapiennym wzgórzu klasztor bardziej przypomina średniowieczną warownię niż świątynię. Nic dziwnego – w swych początkach opactwo oo. Benedyktynów w Tyńcu pełniło również funkcje obronne. Prawdopodobnie 1000 lat przed przybyciem zakonu świętego Benedykta teren Tyńca zamieszkiwali Celtowie. Pierwsi mnisi przybyli tu w połowie XI wieku. Tyniec cieszył się wielką przychylnością książąt krakowskich, a później polskich królów i wiele wskazuje na to, że w średniowieczu był potęgą gospodarczą: jego opata nazywano „opatem stu wsi”.

Opactwo silnie ufortyfikowano w XIII wieku, nie uchroniło go to jednak przed zniszczeniami – został spalony już w czasie najazdu Tatarów na ziemie polskie. Czasy świetności klasztoru przypadają na XV i XVI wiek. W późniejszych latach klasztor został gruntownie przebudowany i z tego czasu pochodzi charakterystyczna dwuwieżowa fasada. W 1816 roku – w czasach zaborów – Austriacy doprowadzili do kasacji  zakonu i benedyktyni zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru w Tyńcu. Od tej pory przechodził on z rąk do rąk, coraz bardziej niszczejąc. O jego los zatroszczył się dopiero arcybiskup krakowski Adam Stefan Sapieha, który w 1939 roku na nowo sprowadził benedyktynów z Belgii. Po raz ostatni opactwo spełniło rolę warowni w 1945 roku, gdy wojska niemieckie – podobnie jak na Monte Cassino – broniły się tu przed Armią Czerwoną.

Droga na teren opactwa wiedzie przez „zamek”, czyli XVI-wieczny budynek opatówki. Za nią znajduje się rozległy dziedziniec, na którym w dawnych czasach opat witał znamienitych gości. Oprócz tego na kompleks klasztorny składa się biblioteka, którą oddano do użytku w 2008 roku po odbudowie tzw. Wielkiej Ruiny. Obecnie mieści się w niej Fundacja Chronić Dobro. W jego salach wystawienniczych można oglądać zabytkowe eksponaty: fragmenty romańskiej i gotyckiej kamieniarki czy elementy arkad pierwotnego krużganka klasztornego. Znajdujący się na terenie klasztoru kościół świętych Piotra i Pawła to trójnawowa bazylika z barokowym wyposażeniem. Wchodząc do niego, zwróćmy uwagę na kunsztowną, żelazną klamkę w kształcie ryby – symbol Chrystusa.

Wyposażenie kościoła:

• gotyckie prezbiterium,
• rokokowy ołtarz główny z czarnego marmuru,
• barokowa ambona w kształcie łodzi,
• polichromia z XVI wieku przedstawiająca Trzech Króli.

Od 2 listopada 2021 do 31 marca 2022 Muzeum Opactwa jest czynne w godz. 10.00-16.00
Zwiedzanie klasztoru z przewodnikiem (rozpoczęcie o pełnych godzinach):
poniedziałek – sobota: 10.00-12.00, 14.00-16.00
niedziela: 14.00-16.00

Bilety: muzeum:  8 zł, ulgowy 5 zł; opactwo: 9 zł; łączone 12 zł, ulgowy 10 zł, rodzinny 30 zł