Early Music Day, czyli Dzień Muzyki Dawnej, został powołany do istnienia w 2013 roku po to, by zwiększać świadomość na temat muzyki czasów średniowiecza, renesansu i baroku oraz zwrócić na nią uwagę szerszej publiczności.

Choć niektórzy z kompozytorów tych epok są powszechnie i doskonale znani, całe połacie repertuaru wciąż czekają na ponowne odkrycie przez współczesnych słuchaczy. Early Music Day odbywa się corocznie 21 marca – jest to data symboliczna: rocznica urodzin Johanna Sebastiana Bacha. Festiwal Misteria Paschalia po raz kolejny włącza się w tę inicjatywę. Tym razem jednak repertuar koncertu został dobrany tak, by sprowokować na nowo dyskusję o granicach muzyki, którą nazywamy „dawną”. Czy twórczość dwóch gigantów romantyzmu: Mendelssohna i Chopina oraz Beethovena, geniusza epoki przejściowej, który klasycyzm poprowadził (oczywiście nie w pojedynkę) ku temuż romantyzmowi, mieści się jeszcze w tej kategorii? Zwykle jej granicę wykreśla mniej więcej koniec XVIII wieku (śmierć Mozarta) lub nawet połowa tamtego stulecia (zmierzch baroku). Dzieła wspomnianej trójki kompozytorów nigdy nie wyszły z repertuaru, były wykonywane nieprzerwanie przez kolejne pokolenia artystów od momentu prapremier aż do dzisiaj, i nikt nie nazywał ich muzyką dawną. Z drugiej strony, może dystans niemal dwóch wieków zrobił już swoje? Pamiętajmy, że na początku XIX wieku tzw. ancient music była często muzyką nie starszą niż 30 lub 40 lat. A może klasyfikację zmienia użycie historycznych instrumentów, takich jak te, na których podczas koncertu zagrają Matylda Adamus (wiolonczela) i Maciej Skrzeczkowski (fortepian)? Jak zmieniło się nasze postrzeganie muzyki dawnej przez ostatnich kilkadziesiąt lat, kiedy jej wykonywanie stało się powszechną praktyką, a nie tylko hobby nielicznych entuzjastów? I jak ten stan rzeczy wpłynął na interpretację utworów z czasów nam bliższych? Otwiera się przed nami całe morze pytań – a kiedy znajdzie się lepszy czas, by się nad nimi zastanowić, jeśli nie w Early Music Day?

Matylda Adamus wiolonczela barokowa
Maciej Skrzeczkowski fortepian historyczny

Felix Mendelssohn Variazioni concertanti D-dur op. 17
Ludwig van Beethoven Sonata wiolonczelowa F-dur op. 5 nr 1
Felix Mendelssohn Pieśń bez słów D-dur na wiolonczelę i fortepian op. 109
Fryderyk Chopin Introdukcja i Polonez brillante C-dur op. 3