Ikona miasta

Barcelona ma Gaudiego, Praga Muchę, Wiedeń Klimta, a Kraków – Wyspiańskiego. Polski malarz, grafik i dramatopisarz jak nikt inny zasługuje na miano ikony Krakowa. Teraz nadszedł jego czas!

Festiwale, koncerty, spektakle, warsztaty, wystawy i konferencja naukowa – tak prezentuje się program nowego projektu kulturalnego Kraków – miasto Stanisława Wyspiańskiego przypominającego tę wyjątkową postać.

Stanisław Wyspiański (1869-1907) jest jednym z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych artystów epoki Młodej Polski, twórcą nowoczesnego teatru polskiego. Jego miłość do teatru zaowocowała znakomitymi dramatami, takimi jak Warszawianka, Wesele czy Wyzwolenie i zrewolucjonizowała myślenie o sposobie inscenizacji. Ze względu na rozległe zainteresowania – malarstwo, grafikę, typografię, poezję, a nawet dizajn – określa się go mianem „polskiego Leonarda da Vinci”.

Nowa marka Krakowa

„Stanisław Wyspiański to postać, która powinna być przywrócona naszemu miastu na stałe. Chcemy podjąć szeroko zakrojoną współpracę z najważniejszymi krakowskimi instytucjami kulturalnymi i dać czytelny sygnał, że Wyspiański jest swego rodzaju marką dla Krakowa” – deklaruje Andrzej Kulig, zastępca prezydenta Krakowa ds. polityki społecznej, kultury i promocji miasta. W projekt zainaugurowany w 110. rocznicę śmierci artysty zaangażowały się m.in. Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Teatr Łaźnia Nowa, Teatr im. Juliusza Słowackiego i Teatr KTO. Kraków – miasto Stanisława Wyspiańskiego to początek nowej długofalowej polityki miejskiej.

Wyspiański. Restart

Projekt rozpoczął się już w kwietniu akcją Wyspiański wychodzi na pole, jednak cykl wydarzeń został zaplanowany do końca roku. 11 czerwca zobaczymy przygotowane przez Łaźnię Nową w ramach Nowego Bulwar(t)u Sztuki nad Zalewem Nowohuckim widowisko multimedialne Bądź jak meteor… z udziałem aktorów i orkiestry symfonicznej. Inspiracją do powstania tego niezwykłego spektaklu była poezja Stanisława Wyspiańskiego. Z kolei 17 czerwca podczas Nocy Teatrów (o wydarzeniu piszemy na s. 10) zostanie przyznana Nagroda Teatralna im. Stanisława Wyspiańskiego.

„Stanisław Wyspiański inspirował, wpisywał pewien algorytm w rzeczywistość i potem nic już nie było takie samo. On czerpał z dziedzictwa, z historii, intuicyjnie czuł, że miasto jest procesem nieustannego dziedziczenia i chciał w to dziedziczenie wpisać swój genotyp” – podkreśla dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Michał Niezabitowski. Dlatego też kolejnym wydarzeniem uzupełniającym program jest organizowany przez to właśnie muzeum tradycyjny pochód Lajkonika, który w tym roku przemierzy trasę ze Zwierzyńca na Rynek Główny 22 czerwca. Przypomnijmy, że to właśnie Wyspiański w 1904 roku zaprojektował znany nam dzisiaj strój Lajkonika.

Po wakacjach rozpocznie się Festiwal Genius Loci (6-30 września) prezentujący kulturowe bogactwo Krakowa i Małopolski, podczas którego czeka nas aż sześć teatralnych premier. W ramach Nocy Poezji, która odbędzie się pod hasłem Mój Wyspiański! „Co się w duszy komu gra, co kto w swoich widzi snach” 7 i 8 października Teatr KTO szykuje dla mieszkańców Krakowa i turystów widowisko plenerowe A to Polska właśnie! inspirowane dramatem Wesele. 23 października w Centrum Kongresowym ICE Kraków odbędzie się specjalny koncert Wyspiański / Konieczny, podczas którego usłyszymy prawykonanie pieśni kompozytora Zygmunta Koniecznego do fragmentów dramatów Stanisława Wyspiańskiego.

Na listopad zaplanowano kulminację projektu: tradycyjne osadzanie chochoła (20 listopada), festiwal teatralny Wyspiański Wyzwala organizowany przez Teatr im. Juliusza Słowackiego i konferencję naukową Wyspiański. Restart. 28 listopada – w 110. rocznicę śmierci artysty – nastąpi otwarcie wystawy Wyspiański w Muzeum Narodowym oraz premierowy pokaz odtworzonego witrażu Apollo.

„Wyspiański cały czas mówi do nas z przeszłości i to jest niesamowite. Chcemy, aby nasze działania nasycały różne przestrzenie Krakowa i zachęcały mieszkańców miasta oraz turystów do aktywnego uczestnictwa” – deklarują pomysłodawcy akcji. My jesteśmy na tak!

(Justyna Skalska, miesięcznik „Karnet”)